ال سی وایکیکی داستان از فقر به ثروت یک ترکیهای
مصطفی کوچوک یا به قول خودمان همان مصطفی کوچک
ثروتمندی که بر خلاف بسیاری از ثروتمندان ترکیهای، ثروتمند زاده نیست و حتی میتوان گفت فقیر بوده است!
بخوانیم داستان این میلیاردر ترکیهای و برندش السیوایکیکی را …..
گفته میشود او یکی از دو نفری بودند که در سال ۱۹۸۱ از کل ناحیهشان، دوعانشهیر مالاتیا در مرکز ترکیه موفق شدند به دانشگاه برود!
او که متولد ۱۹۶۳ یا همان ۱۳۴۲ خودمان و اکنون ۶۰ساله است کل دوران تحصیلات دبستان و دبیرستان را در همان شهر محل تولدش سپری کرد.
مصطفی در سال ۱۹۸۴ از گروه مهندسی مکانیک دانشگاه قونیه سلجوک فارغالتحصیل شد و پس از آن مدرک کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک خود را از دانشگاه فنی استانبول گرفت.
پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۳۶۶ او که باید به نحوی پول در میآورد و خرج زندگی میداد کارگاه نساجی ابتدایی و اولیه خود را با شراکت چندتا از همکلاسیهای دانشگاهیاش در زیرزمین ۱۵۰ متری یک آپارتمان راهاندازی کرد.
او با توجه به فضای رو به رشد نساجی در استانبول و البته کل ترکیه یکی از بخشهای تکمیلی آمادهسازی لباس را برای شروع انتخاب کرد و آن گلدوزی، چاپ و رنگرزی روی لباسهای تولیدکنندههای مختلف بود.
کارگاه او تنها با یک چرخ خیاطی و میز برش شروع به کار کرد و نامی که برای مجموعه بسیار کوچکش انتخاب کرد Tema Tekstil تِما تکسیل یعنی منسوجات تِما نام گرفت.
به دلیل فرصتهای ناب کسبوکار در این حوزه، شرکت کوچک او به سرعت رشد کرده و به زودی یک ساختار اداری برای آن ایجاد شد و مصطفی در سال ۱۹۸۸ مدیرعامل تما تکستیل شد.
امروز که درباره مصطفی کوچوک صحبت میکنیم ثروت شخصیاش یک میلیارد و چهارصد میلیون دلار است معادل درآمد سالیانه کشوری مثل چاد یا کوزوو!
او شانزدهمین ثروتمند ترکیهای بوده و در لیست میلیاردهای فوربس قرار دارد.
بخشی از برندهایی که تحت مالکیت او قرار دارند شامل لیست زیر است:
LC Waikiki، LCW ، South Blue., LC HOME, LC DREAM, X-Side
LC Waikiki
یا به اختصار LCW اکنون برندی با ۵۴.۰۰۰ کارمند و ۱۰۴۷ فروشگاه در ۵۸ کشور است.
در ۱۰ جولای ۲۰۲۱، این شرکت اولین فروشگاه آمریکای جنوبی خود را در پرو افتتاح کرد و به این صورت در چهار قاره جهان صاحب فروشگاه شد.
آنها در ۸۰ استان ترکیه بیش از ۴۰۰ فروشگاه دارند. برخلاف بسیاری از برندهای ترک که بیشتر شعباتشان در مرکز و غرب ثروتمندتر این کشور است، السیوایکیکی به دلیل قیمتهای به نسبت مناسبی که دارد در کل این کشور پخش است.
درآمد اعلامی این شرکت در آخرین سالی که اعلام شده یعنی در ۲۰۲۱ مبلغی معادل ۳۴.۱ میلیارد دلار بوده است!
یعنی حتی بالاتر از درآمد یکساله کشوری مثل قزاقستان و حدود دو برابر کشور بلغارستان!
LC Waikiki که در سال ۱۹۸۵ معادل با ۱۳۶۴ شمسی در پاریس فرانسه متولد شد، توسط هلدینگ تاها ترکیه در سال ۱۹۹۷ خریداری شد.
LC Waikiki طی این سالها با محصولات متفاوت، برندها و روشهای تجاری خود الگوی بسیاری از برندها شده است و به نوعی نماینده بخشی از مد سریع ارزان است، درست به مانند برندهایی جهانی و موفق مثل زارا و اچ اند ام اما در یک کلاس قیمتی پایینتر!
این برند جهانی ۲۶ سال است که زیر چتر برند LC Waikiki Mağazacılık به ماجراجویی رشد خود به عنوان یک برند ترکیهای ادامه میدهد.
از دیروز تا امروز
۱۹۸۵-۱۹۹۶
تولد LC Waikiki…
جرج آموئال George Amouyal طراح پوشاک فرانسوی و شریکش تصمیم گرفتند با ایجاد یک برند جدید شوخ طبع و جوانپسند وارد بازار پوشاک آماده فرانسه شوند.
او و شریکش در سفری با هواپیما، زمانی که تصمیم گرفتند این پروژه را استارت بزنند، نام برند خود را به صورت کاملا اتفاقی پیدا کردند.
این دو شریک که از تبلیغ ساحل معروف هاوایی با نام Waikiki در مجلهای که در طول سفر هواپیما خوانده بودند بسیار هیجان زده بودند، فکر کردند که نام وایکیکی برای طرحهای مختلفی که تهیه کردهاند بسیار مناسب است.
نام نهایی برند LC Waikiki هم زمانی ایجاد شد که آنها مخفف “LC” را به آن اضافه کردند که از حروف اول کلمات “Les Copains” تشکیل شده است که در زبان فرانسوی به معنای “دوستان” است.
همکاری LC Waikiki و Taha Tekstil…
این برند در مدت کوتاهی در فرانسه نامی برای خود دست و پا کرد و به فروش قابل توجهی دست یافت، السی وایکیکی فرانسه در سال ۱۹۸۸ توسط یک بازاریاب واسطهای با شرکت بسیار کوچک ترکیهای Taha Tekstil ( به معنای منسوجات تاها ) برای رفع نیازهای روزافزون تولیدی خودش شروع به همکاری کرد.
در این سالها ترکیه در صنعت نساجی و پوشاک آماده یعنی محصول نهایی، به سرعت در حال توسعه بود و به دلیل وجود مواد اولیه و ساخت بسترهای تولید خود در بازار جهانی نامی برای خود دست و پا میکرد.
در همین دوران همکاری، تاها تکستیل، بیش از حد، انتظارات السیوایکیکی را برآورده کرده و همکاری خود را تقویت کرد.
از آن سوی، تاها تکستیل نیز با افزایش سرمایهگذاری روی کسب وکارش با موفقیتی که در شراکت با السیوایکیکی به دست آورده بود شروع به رشد کرد و نتیجتا چندی بعد هلدینگ تاها که قراردادهای مهم تولید برندهای دنیا را میبست با چندین و چند شرکت اقماری شکل گرفت.
Tema Tekstil و نزدیک به ۷۰۰ فروشنده LC Waikiki…
گروه تاها حدود سه سال پس از شروع همکاری با السیوایکیکی در سال ۱۹۹۱ تِما تکستیل را در راستای اهداف عمده فروشی و برندسازی خود تاسیس کرد.
تِما تکستیل ابتدا مجوز ترکیه السیوایکیکی، مهمترین مشتری صادراتی گروه تاها را اخذ کرد و فروش محصولات السیوایکیکی را در ترکیه از طریق نمایندگیها، بر اساس روش عمده فروشی آغاز کرد.
پله پرش!
یکی از پلههای پرش مجموعه مصطفی کوچوک دریافت یک سفارش دههزارتایی تیشرتهای معروف میمونی السیوایکیکی در همان زمانهای شروع کار است!
آنها با گرفتن سفارش این تیشرتها که در آن زمان بسیار پرطرفدار بودند و بیشتر در کشورهایی مانند هند، کره و یونان تولید میشدند، شروع به سازماندهی ساخت قراردادی این برند کردند
خروجی این سفارش چرب و نرم باعث ورود جریان نقدینگی به این کسب وکار نوپا شده و آنها را برای ادامه مسیر بیش از پیش آماده کرد.
گاهی تنها یک مشتری گردن کلفت میتواند کسبوکار شما را دگرگون کند!
تاها تکستیل در طول زمان به سرمایهگذاری حداکثری در تولید روی آورده است تا نیازهای روزافزون سفارش، چاپ، گلدوزی، لیبل، کیفیت و تولید کوتاه مدت LC Waikiki را برآورده کند.
این سرمایهگذاریها با شرکتهای استارتاپی که مصطفی کوچوک تاسیس کرده بود انجام شدند.
مصطفی کوچوک شرکتهای استارتاپی کوچکی را تاسیس کرده بود و بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴ در کارگاههای گلدوزی، لیبلزنی روی لباس، تولید پارچه کشباف و رنگرزی لباسهای بافتنی فعالیت میکرد.
همه آنها در سال ۱۹۹۴ زیر سقف هلدینگ تاها گرد آمدند.
استفاده از مزیت جغرافیا در برندسازی کسب وکار
همینجا برای ما یک نکته مهم وجود دارد!
سالها پیش در کتاب برند ضدگلوله نوشتیم که استفاده از مزیتهای جغرافیایی برای ایجاد جایگاهسازی در ساخت برند را نباید هرگز دستکم بگیریم.
ترکیه نیز به دلیل این که بدل به یک قطب قدرتمند صنعت نساجی و پوشاک شده بود محل بسیار مناسبی برای رشد این برند بود، شاید در بسیاری دیگر از نقاط جهان این برند امکان رشد تا به این حد را نداشت.
چرا که مزایای جغرافیایی و سرزمینی ترکیه در بسیاری مناطق جهان وجود ندارند.
همانطور که ما در ایران زعفران خراسان را داریم و در پسته رفسنجان و قالی تبریز، قم و کاشان و …. ترکیه نیز بستری مناسب برای برندسازی پوشاک محسوب میشده و میشود.
در حالی که تمام طرحهای LC Waikiki در اصل از فرانسه آمده بود، اولین واحد طراحی این گروه Tema Tekstil در ترکیه در سال ۱۹۹۳ انجام شد.
هدف اولیه از تاسیس تِما تکستیل فعالیت در عمده فروشی یا بازار B 2 B بود.
اما با تولید مجموعههای موفق و روشهای بازاریابی موثر برای بازار پوشاک جوانان و کودکان توانست در مدت کوتاهی تحسین کارآفرینان و حتی مصرفکنندگان نهایی را به خود جلب کند.
اینجا یاد موضوعی افتادیم با نام The Corridor Principle یا اصل راهرو که توسط پروفسور رونستاد مطرح شد. این اصل میگوید:
صرف شروع یک سرمایهگذاری، کارآفرینان را قادر میسازد تا فرصتهای مخاطرهآمیز دیگری را طی مسیر ببینند
این فرصتها را در ابتدای کار نه میتوانستند ببینند و نه از آنها استفاده کنند تا زمانی که سرمایهگذاری اولیه خود را شروع نکرده بودند!
درست به مانند زمانی که در ابتدای یک راهرو یا کوریدور ایستادهایم و تصمیم میگیریم به سمت جلو حرکت کنیم اما هرگز تا پای در مسیر نگذاریم نمیتوانیم از فرصتهایی که ممکن است به صورت درهایی در راهرو باز شوند آگاه شویم!
و البته ما اضافه میکنیم شاید برخی از این درها خطرات مسیر باشند.
بدین ترتیب حتی تعداد واسطههای غیرعمده این مجموعه روز به روز افزایش مییافت.
با قدرت گرفتن از این موفقیت، Tema Tekstil یک واحد طراحی مجزا برای بازار پوشاک آماده بزرگسالان خود در سال ۱۹۹۵ تأسیس کرد.
تا زمانی که این گروه در سال ۲۰۰۰ و بعد از آن اقدام به ورود مستقیم به بازار خرده فروشی کرد، اکنونLC Waikiki نزدیک به ۷۰۰ نمایندگی فروش کوچک و بزرگ در سراسر ترکیه داشت.
۱۹۹۶-۲۰۰۰
السیوایکیکی به برند ترکیهای تبدیل شد!
در سال ۱۹۹۶، در راستای استراتژی گروه تاها برای ورود به بخش خرده فروشی، Tema Mağazacılık A.Ş. تاسیس شد.
فرصت در خانه شما را میزند، چقدر آماده هستید تا آن را بقاپید؟
در سال ۱۹۹۷، زمانی که تحقیقات و اعتبارسنجی ایده برای ایجاد یک هلدینگ در راستای برنامههای استراتژیک گروه تاها در حال افزایش بود، مالکان شرکت فرانسوی LC Waikiki تصمیم به فروش این برند گرفتند.
این دقیقا دورهای بود که فروش السیوایکیکی در ترکیه به سرعت در حال افزایش بود و گروه تاها با تمام وجود میخواست صاحب این برند شود!
پس آنها تمامی حقوق برند السیوایکیکی و ۹۳ درصد سهام این شرکت در کل دنیا را خریداری کرده، ۷ درصد همچنان تحت مالکیت خانواده جرج آمویال قرار دارد و در سال ۱۹۹۷ السیوایکیکی به یک برند ترکیهای تبدیل شد.
گرچه السی وایکیکی در پاریس زاده شد اما اوج قدرت و معروفیتش در استانبول بدست آمد!
به گفته مالکان کنونی السی، ماجراجویی اصلی برند ما با تاها تکستیل آغاز شد، استارت آپی که مصطفی کوچوک پایهگذاری کرد و با سرمایهگذاری شرکای Taha Diş Ticaret که فعال در بخش آهن و فولاد بودند بزرگ و جهانی شد.
به دنبال این پیشرفت، گروه تاها تصمیم گرفت LC Waikiki را برای مدتی از بازار فرانسه خارج کند تا این برند را هم به عنوان یک مجموعه و هم به عنوان یک مفهوم خردهفروشی بازسازی کند.
در همین دوره با تصمیمی استراتژیک و مهم، فعالیت عمدهفروشی برند با کم کردن تعداد نمایندگیها به میزان قابل توجهی کاهش یافته و سرمایهگذاری در حوزه خرده فروشی سرعت گرفت.
در ادامه تعداد فروشگاههای اختصاصی السیوایکیکی که در آن زمان تنها بیست و یک فروشگاه بودند، شروع به افزایشی سریع کرد.
حمله تجاری و گروه تِما
از سال ۲۰۰۰، Tema Mağazacılık بر روی باز کردن فروشگاههای اختصاصی و طراحی شده خود با به نمایش گذاشتن هویت خرده فروش برند تمرکز کرده است.
این برند پروژه اصلی خود برای افتتاح فروشگاههای نسل جدید که در آن مجموعههای LC Waikiki میتوانند با مشتریان خود، فضایی به شدت تعاملی بوجود آورند را رقم زده است.
در پی این تصمیم استراتژیک، هلدینگ تاها تصمیم گرفت که شرکتهای تولیدی و خرده فروشی در دو گروه مجزا فعالیت کنند.
بنابراین، شرکتهای تولیدی تحت گروه تاها شروع به فعالیت کردند و شرکتهایی که در بخش خردهفروشی پوشاک آماده، فعالیت میکردند، زیر نظر گروه تِما شروع به فعالیت کردند.
برادر بزرگتر مصطفی، وهاپ کوچوک به عنوان شریک شرکت Tema Tekstil منصوب شد که توسط هلدینگ تاها برای مدیریت سازمان عمده فروشی LC Waikiki در بازار داخلی تاسیس شده بود.
سپس اولین فروشگاه مدرن خرده فروشی LC Waikiki در خیابان شیشلی هالاسکارگازی استانبول افتتاح شد.
یک سرازیری خطرناک!
همیشه هر سربالایی و موفقیتی قطعا با توقفها و سرازیریهایی مواجه خواهد شد!
السیوایکیکی با تاسی از تاسیس اولین فروشگاه، خرده فروشیهای برندش را در شهرهای مختلف ترکیه افتتاح کرد، اما بحران مالی سال ۲۰۰۰ فرا رسید و آنها نتوانستند به سودآوری و رشد مورد نظر دست یابند.
همیشه عوامل پیشبینی نشده در مسیر کسب وکار وجود خواهند داشت!
در جریان بحران مالی سال ۲۰۰۰ و مشکلات ناشی از آن شرکتهای گروه تاها در حفظ ترازینگی با مشکل مواجه شدند.
آنها مجبور شدند برخی از شرکتهای تولیدی را برای رفع نیازهای نقدی خود بفروشند.
Downsizing strategy
داون سایزینگ استراتژي یا استراتژی کوچکسازی چیزیست که دهها سال است برندهای جهان از قبیل جنرال الکتریک و … سختی انجامش را پذیرفته و با جرأت تمام آن را انجام میدهند.
در حالیکه صاحبان کسب وکارهای کوچک و متوسط، از ترسهایی مثل بدنامی و جواب مردم را دادن از این کار سرباز میزنند و گاها کل برند را نابود میکنند!
شاید استعارهاش قطع یک انگشت یا حتی یک دست عفونی باشد برای نجات کل بدن!
تمام این موارد، مدیریت شرکت را به اجبار برای اخذ یک تصمیمگیری استراتژیک و انجام یک معماری برند جدید واداشت.
تصمیم بر این شد که گروه تولیدی و گروه خرده فروشی به طور کامل از هم جدا شوند.
در این تصمیمات ریشهای، شرکتهای تولیدی زیر سقف هلدینگ تاها تحت مدیریت اسماعیل کیساچیک درآمدند که خود زیر نظر هماهنگ کننده گروه یعنی هلدینگ تما بود، جایی که ریاست مدیره برعهده آن وهاب کوچوک است.
از آن سوی تصمیم گرفته شد مدیر عامل هلدینگ، مصطفی کوچوک و زیرمجموعههای آن که شرکتهای Tema Mağazacılık بودند، کاملاً روی بخش خرده فروشی تمرکز کنند.
۲۰۰۰-۲۰۱۱
LC Waikiki و برندهای جدید…
گروه تِما تصمیم گرفت مجموعههایی را راهاندازی کند که برای عموم مردم با سبکهای زندگی متفاوت جذاب باشد، به همین دلیل در فروشگاههای LC Waikiki ساب برند، XSIDE را به مصرفکنندگان ترکیهای در سال ۲۰۰۰ ارائه کرد.
XSIDE برای جوانان بالای ۱۵ سال که مد را دنبال میکنند جذاب است.
وقتی به این روزها رسیدیم گروه Tema نام خود را به LC Waikiki Mağazacılık تغییر داد. Waikiki Retailing LC هم تولیدات عرضه شده برای فروش در فروشگاههای خود را با زنجیره تامین جهانی انجام میدهد.
LC Waikiki Mağazacılı با سابقه تولید از گروه Taha و موفقیتهایش در صنعت خرده فروشی پوشاک آماده با برند LC Waikiki یکی از گروههای پیشرو در صنعت پوشاک آماده ترکیه است.
رشد موفق و مسیر طی شده ۲۰ساله….
LC Waikiki Retailing با فروشگاههای خود ۲۵۵ میلیون لیر در پایان سال ۲۰۰۴، ۳۴۶ میلیون لیر در پایان سال ۲۰۰۵، ۴۹۵ میلیون لیر در پایان سال ۲۰۰۶ و همچنین گردش مالی ۳.۵ میلیارد لیر در سال ۲۰۱۲ رسید.
این فروش در سال ۲۰۲۰ به ۲۲.۶ میلیارد لیر افزایش یافته و در انتهای ۲۰۲۲ این رقم به ۶۶ میلیارد لیر افزایش یافت.
LC Waikiki از تابستان ۲۰۰۴ در گزارش شاخص مصرف آماده برای پوشیدن که توسط سازمان KMG تهیه شده و هر شش ماه یکبار منتشر میشود، برای سالیان سال رهبری خود را در بازار حفظ کرده است.
هدف کسب رتبه بین سه برند برتر اروپاست…
LC Waikiki Mağazacılık که سرمایهگذاریهای خارجی خود را در سال ۲۰۰۹ آغاز کرد، اولین فروشگاه LC Waikiki خود را در اروپا در رومانی افتتاح کرد.
در وبسایت این شرکت ماموریت برند اینگونه بیان شده است:
“everyone deserves to dress well”
همه حق دارند خوب لباس بپوشد!
به عنوان یک مشاور کسب وکار این بیانیه ماموریت جالبی به نظر میرسد
برخلاف بسیاری از شرکتهایی که ما در ایران دیدیم واقعبینانه است، چرا که آنها در سطح اکونومی پوشاک حرکت کرده و تقریبا برای هرکسی این امکان را فراهم میکنند که بتواند لباسهایشان را خریده و لباس خوب بپوشد! (قابل احترام است)
سهامداران برند به شرح زیر هستند:
خانواده کوچوک | 47.34٪ |
خانواده دیزدار | 35.42٪ |
خانواده کیساچک | 7.18٪ |
خانواده آمویال | 6.48٪ |
دیگ | 3.58٪ |
اعضای هیئت مدیره شرکت به شرح زیر هستند
Vahap Küçük
Muhammet Mazlum Yıldırım
Murat Mısırlı
Necip Özçer
Berna Akyüz Öğüt
Pamir Güçlü Dizdar
Funda Şenyıldız
Şerafettin Özer
Yasemin Tamer
Ömer Barbaros Yiş
شرکتهای داخلی شرکت به شرح زیر هستند:
LC Waikiki’s Domestic Subsidiaries
Taha Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş. |
Zirve Mimarlık İnşaat San. Ltd. Şti |
LC Waikiki Global Subsidiaries
Albania | LC Waikiki Retail AL SHPK |
Armenia | “LC Waikiki Retail AR” LLC |
Belarus | LLC «LC WAIKIKI Retail Bel» |
Bosnia and Herzegovina | Tema Retail BA DOO |
Bulgaria | LC WAIKIKI Retail BG EOOD |
Croatia | LC WAIKIKI HR D.O.O. ZA USLUGE |
Egypt | Tema Retail EG S.A.E. |
Georgia | LC WAIKIKI GE Ltd |
Ghana | LC WAIKIKI RETAIL GH |
Greece | LC WAIKIKI RETAIL GR LTD. |
Hungary | LC WAIKIKI Retail HU Ltd |
Indonesia | PT LCWAIKIKI RETAIL INDONESIA |
Iraq (Northern) | Kaplan Retail For General Trading LTD |
Iraq (Southern) | Rawat Al-Qarura General Trade and Ready Made Clothes Trade Limited Company |
Kazakhstan | TOO Tema Retail KZ |
Kenya | LC WAIKIKI Retail KE Ltd |
Kosovo | “LC WAIKIKI Retail KOSOVO” SH.P.K. |
Kyrgyzstan | “LC WAIKIKI Retail KG” Limited liability Company |
Macedonia | LC WAIKIKI RETAIL MK DOOEL Skopje |
Malaysia | LC Waikiki Retail MY Sdn. Bhd. |
Moldova | LC WAIKIKI Retail Mol SRL |
Montenegro | LC Waikiki Retail MNE |
Morocco | LC Waikiki Retail MA (SARLAU) |
Poland | TEMA RETAIL PL Sp. z o.o. |
Romania | LC WAIKIKI Retail RO SRL |
Russia | Tema Retail Ru LCC |
Serbia | LC WAIKIKI Retail RS Belgrade LLC |
South Africa | LC WAIKIKI RETAIL ZA (PYT) Ltd |
Tajikistan | “LC Waikiki Retail TJ” LLC |
Ukraine | Tema Moda Ukraine LLC |
Uzbekistan | «LC WAIKIKI RETAIL TASHKENT» Limited Liability |
Zambia | LC WAIKIKI RETAIL ZAMBIA LIMITED |
اخذ فرانچایز السی وایکیکی در شرایط کنونی به هیچ وجه به اشخاص یا شرکتهای ثالث واگذار نمیشود و به دلیل کنترل ایجاد تجربه برند یکسان تمام تحت نظارت خود شرکت مادر است.
گروه کسبوکاری ایرانیان ترکیه مجله وی
این مقاله به همراه چندین مطلب جذاب دیگر پیش از این در مجله وی منتشر شده است.
برای دانلود مجله روی لینک کلیک نمایید
سلام
موضوع
خیلی عالی بود
ممنون از این مقاله
من دنبال یک برند ساختمانی ترکیه ایی جسور برای کار در ایران هستم ؟؟!!
شرایط ایران برای کسب درامد از ساختمانسازی فوق العاده هست و من دارای تجربه و تحصیلات مرتبط هستم
اگر توانستید همکاری کنین
سپاس
درود به شما بابت همچنین کاری اولین قدم اینه که یا یک شرکت واسطه قدرتمند در این خصوص پیدا کنید یا این که خودتون به زبون ترکی استانبولی تسلط کامل پیدا کنید بعدش شروع کنید با رایزنی با شرکتهای ترکیهای.
البته ترکیهایها حداقل اینهایی که در قسمتهای غربی فعالیت دارند مثل استانبول و ازمیر متاسفانه خیلی به سرمایهگذاری در کشورهای شرقی ترکیه علاقهای ندارند، یه دلیلش هم شاید این باشه که شرق خود ترکیه هم از لحاظ اقتصادی خیلی ضعیفتر از غرب هست و ناخودآگاه تداعی مثبتی براشون نداره