داستان موفقیت برند رستوران اکبر جوجه

اگر مسیرتان به جاده‌های شمالی ایران علی‌الخصوص مازندران و گلستان خورده باشد، به احتمال بسیار زیاد با تابلوهای رستوران جاده‌ای اکبرجوجه برخورد کرده‌اید. شاید سیل عظیم ماشین‌هایی که برای خوردن غذا جلوی آنها صف کشیده‌اند شما را متعجب کرده است! احتمالا هم برای خوردن غذا داخل یکی از شعبه‌های آن‌ها شده‌ا‌ید.

خب اگر هیچ کدام از این موارد برایتان پیش نیامده باشد، شاید در نگاه اول خواندن ادامه این مقاله برای شما جذاب نباشد. اما باید بگویم خواندن این مقاله، خالی از نکات آموزنده و بسیار کاربردی نیست. در ادامه می‌خواهم برایتان بگویم که چگونه اکبر جوجه به برندی موفق و ملی تبدیل شده است.

‌—***—

امروز اکبرجوجه در چه جایگاهی است؟

رستوران‌های زنجیره‌ای اکبرجوجه امروز  چند ده شعبه در استان‌های گلستان، مازندران، سمنان،اصفهان،  تهران و دیگر استان‌های کشور دارند که اغلب هم خانوادگی هستند.  یعنی تا جایی که من اطلاع دارم، سیستم اداری خاصی برای اعطای نمایندگی رستوران اکبر جوجه وجود ندارد مگر این که جزو فامیل یا دوستان این خانواده باشید.

با همه این اوصاف آنها موفق و پولدار هستند. برخی از شعبه‌های آنها مثل شعبه‌های ساری و گرگان را می‌توان با کارخانه چاپ پول مقایسه کرد! روزهایی را شاهد بودم که جلوی رستوران‌هایی دیگر تنها یک یا دو ماشین پارک بوده است و جلوی اکبرجوجه صدها ماشین پارک شده است!

اگر در خارج از ایران در فودکورت‌های مراکز خرید حضور داشته‌اید شاهد بوده‌اید که معمولا شعبه‌های مکدونالد چندین برابر دیگر رستوران‌ها مشتری داشته‌اند. هرچند که اگر برگرکینگ و کی‌اف‌سی حضور داشته باشند معمولا آنها هم بخش زیادی از مشتریان را به خود اختصاص می‌دهند. اما اکبرجوجه در مناطق شمال کشور که گفتم بی‌رقیب است. عملا هیچ رقیب زنجیره‌ای برای آن وجود ندارد!

البته در شهرهایی رستورانهایی محلی وجود دارند که آنها هم مشتریانی منطقه‌ای برای خود دارند، اما اکبرجوجه در جاده همچنان قدرتمند و یکه ‌تاز است.

گذشته اکبرجوجه از کجا شروع شد؟

حدود 70 سال پیش اکبرجوجه یک رستوران محلی کوچک در روستای کوچک گلوگاه مازندران بود. در آن زمان مشهدی علی‌اکبر کلبادی و همسرش صنم خانم از قهوه‌خانه‌ای کوچک کارشان را‌ آغاز کردند. از سال 1342 آنها به آدرس شعبه اصلی کنونی خود یعنی جاده جدید گلوگاه نقل مکان کردند. در این زمان بود که چلو جوجه‌های مش اکبر، معروفیت منطقه‌ای پیدا کرده و اسم این رستوران اکبرجوجه شد.

نقل است که می‌گویند به خاطر ریزه‌میزه بودن مش اکبر به او اکبرجوجه می‌گفتند! ولی منطقی‌ترش این است که بگوییم به دلیل غذای خوشمزه‌ای که ارائه می‌داد نام  این رستوران اکبرجوجه شد.

سال‌ها بعد یعنی در سال 1364 نام اکبرجوجه توسط پسر خانواده ثبت شد. حدود 30 سال پیش یعنی همان روزهای دهه 60 و در  روزهای تعطیل آخر هفته از برخی از شهرهای اطراف مردمانی که ماشین شخصی داشتند برای خوردن یک پرس غذای  خوشمزه، جوجه سرخ‌شده به همراه رب انار محلی مخصوص آن منطقه، عازم جاده شده و نهار را در این رستوران کوچک صرف می‌کردند.

سپس در سال 1370 شعبه ساری راه افتاد و در سال 1371 شعبه گرگان را دوتن از پسران خانواده کلبادی راه‌اندازی کردند. به محض راه افتادن این شعبه‌های جدید سیل مشتریان به سمت آنها سرازیر شده و در کوتاه مدتی توانستند به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند.

استراتژی رستوران اکبر جوجه چه بود؟

اگر در یک کلمه بخواهم استراتژی موفقیت آنان را بگویم آن فقط یک چیز است: سادگی، سادگی و باز هم سادگی. ارائه فقط و فقط یک نوع غذا، باعث چابکی بسیار زیاد این رستوران شده است.

یکی از بزرگترین دغدغه‌های رستوران‌ها، همیشه تنوع بیش از حد غذاها بوده است که صنعت رستوران را دچار مشکل جدی می‌کند. این که باید چه غذایی را چه مقدار بپزیم؟ اگر غذا روی دستمان باد کرد چه کار کنیم؟ اگر این سرآشپز کنونی  از پیش ما برود این غذا را چگونه با همین کیفیت بپزیم؟ چگونه می‌توان شعبه‌های زنجیره‌ای راه‌اندازی کرد؟ یعنی چه ویژگی ما قابل اجرا در شعبه‌های دیگر است؟

گرفتن سفارش از مشتری و حساب و کتاب بعد از خوردن غذا  هم یک دغدغه همیشگی برای مدیران رستوران‌ها است! همچنین وقت زیادی که صرف دادن سفارش غذا و معطلی میزها می‌شود نیز خود معضلی است. ضمنا ترافیک پای صندوق سفارش نیز از دیگر مشکلات رستوران‌هاست. اشتباهات ارسال سفارش نیز خود مشکل بزرگی است. طعم متفاوتی که مشتری انتظار دارد با ذهنیت مشتری نیز خود مساله‌ای اختلاف‌انگیز است. تنوع زیاد غذاها در لیست منو و موجود نبودن برخی از آن‌ها، باعث ایجاد نارضایتی در مشتری می‌شود.

همه این‌ها و ده‌ها مساله دیگر از دغدغه‌های رستوران‌داری  است  که هیچ کدام این‌ها در رستوران‌های اکبرجوجه وجود ندارند! فقط یک نوع غذا در این رستوران اکبر جوجه سرو می‌شود!! جوجه سرخ‌شده در روغن، یک پرس برنج سفید و رب انار!! همین و بس!! طعم غذا هم در  تمامی شعبه‌ها یکسان است.

تنها چند انتخاب برای شما باقی می‌ماند: سالاد فصل، زیتون، نوشابه یا دوغ!! زمان صرف‌شده برای سفارش این غذا با احتساب کارت کشیدن کمتر از یک دقیقه است!!

لازم به ذکر است که بعد از 5 سال که این مقاله را ویرایش می‌کنم چلوماهی قزل‌آلای سرخ شده هم به منوی بعضی شعبات افزوده شده است اما احتمالا فروشی تنها معادل 5% را به خود اختصاص داده است!

قیمت هم در تمام شعبه‌ها یکسان است. پول غذا در ابتدا دریافت می‌‌گردد. زمان اشغال‌شدن میز نیز حدو 15 دقیقه است! از زمانی که شما غذا را سفارش می‌دهید، تنها دو سه دقیقه بعد غذای آماده و داغ روی میز شماست! حتی سریع‌تر از مکدونالد!!

کارمندان فوق‌العاده ساده، آماتور و غیرحرفه‌ای هستند! جالب این که هیج مشکلی هم از این بابت وچود ندارد! با دفترچه راهنمای چندصد صفحه‌ای دستورالعمل مکدونالد مقایسه کنید که حتی برای سایز موی کارمندان هم دستورات سختی دارند!

مدیران  این مجموعه بسیار سنتی بوده و ظاهرا بی‌نیاز از هرگونه اصول کلاسیک و جدید برندینگ اقدام به فعالیت اقتصادی می‌کنند، جالب این‌که فوق‌العاده هم موفق هستند!

آیا اکبر جوجه شعبه غیر موفق هم دارد؟

رستوران‌های اکبر جوجه اما در شعبه‌هایی هم موفقیت چندانی کسب نکرده‌اند! اگر شعبه داخل منطقه شهری بوده است، نتوانسته موفقیت عظیمی کسب نماید! اکبرجوجه جاده‌ای است! همین و بس.

همچنین اگر شعبه‌ای در نزدیکی یک شعبه قدرتمند باشد، بعد کم مسافت باعث می‌شود که اغلب مشتریان شعبه‌های بزرگ و معروف را انتخاب کنند و این شعبه‌های کوچک‌تر و نه چندان معروف کم‌سو باقی بمانند. 

اشتباه احتمالی رستوران اکبر جوجه چیست؟

چندی پیش در یکی از شعبه‌های معروف برای سفارش به صندوق رفتم. طبق عادت به صندوق‌دار گفتم: «سه تا لطفا، بدون نوشابه. فقط همین!». صندوق‌دار گفت: « سه تا چی؟» من هم با تعجب پرسیدم: « سه تا چی؟سه تا چی؟ مگر اسم این‌ جا اکبرجوجه نیست؟ سه تا جوجه سرخ‌شده دیگر!!» آن خانم هم با کلی ادعاگفت: «خوب ما اخیرا غذاهای دیگری هم به منو اضافه کرده‌ایم. چلوکباب، جوجه ‌کباب، خورش قرمه‌سبزی و غیره!»

من که از تعجب دهانم باز مانده بود و فکر نمی‌کردم که اکبرجوجه روزی همچنین اشتباهی بکند گفتم: نه خانم! همانطور که اسم شما معرف شغلتان است من جوجه سرخ‌َشده می‌خواهم و نه چیز دیگر!

خدایا! شما دارید به کجا می‌روید؟ خودتان دارید خودزنی می‌کنید! اکبرجوجه و چلوکباب!! دلیل موفقیت عجیب و غریب شما ارائه فقط و فقط یک نوع غذا است! من اگر بخواهم چلوکباب بخورم رستوران‌های بسیار دیگری را می‌َشناسم!

سال‌ها پیش مکدونالد هم همچنین اشتباهی مرتکب شد. مک پیتزا !! ولی مدتی بعد با ضرر و زیان آن را جمع وجورکردند! مکدونالد یعنی همبرگر!!

امیدوارم رستوران قدرتمند اکبر جوجه،همچنین اشتباهی را اشاعه و ادامه ندهد.

برند اکبر جوجه به کجا خواهد رفت؟

اما هتل اکبرجوجه از آن جمله عجایب خلقت است. آن‌ها شرکتی ثبت کرده‌اند که شرکت سهامی هتل و رستوران اکبرجوجه نامیده می‌َشود. خوب حالا ثبت کردید اشکالی ندارد. اما تو را به خدا اسم اکبرجوجه را روی هتلتان نگذارید!

چون شنیده‌ام قصد این کار را داشتند! اگر روزی خواستید به صورت حرفه‌ای وارد این کار شوید، حتما از اسمی قدرتمند استفاده کنید، ولی اکبرجوجه جزو گزینه‌هایتان نباشد.

رقبای اکبر جوجه

جالب این که رستوران‌هایی سراغ دارم که همجوار رستوران‌های اکبرجوجه تاسیس شده‌اند و غذایی دقیقا مثل اکبرجوجه ارائه می‌دهند. اسامی جالبی هم دارند، مثلا: هوشنگ جوجه!روزهایی را شاهد بودم که جلوی اکبرجوجه حدود 100 ماشین وجود دارد و جلوی  هوشنگ جوجه فقط سه ماشین پارک بوده است! خب دوست من، یک مسافر برای چه باید بیاید اکبرجوجه را کنار بگذارد و از هوشنگ جوجه غذا بخرد؟

البته این رستوران‌ها فروشی متوسط دارند و شاید از خیلی از کسب و کارهای دیگر هم موفق‌تر به حساب بیایند. اما به نظر من اگر این دوستان مغازه‌ای بزرگ جنب رستوران اکبر جوجه دارند و حتما هم می‌خواهند وارد کار رستوران شوند، بهتر است چیزی غیر از جوجه سرخ شده ارائه دهند.  اگر شده، کباب کوبیده، شیشلیک و یا حتی پیتزا بدهند بسیار منطقی‌تر از فروش اکبرجوجه تقلبی است!

—***—

در پایان بگذارید  دلایل موفقیت رستوران اکبر جوجه را جمع‌بندی کنم. اگر این اصول را بتوانیم در هر برندی به کار ببندیم احتمال موفقیت‌مان را چندین برابر کرده‌ایم:

1. در کسب و کار خود هر چه می‌توانید سادگی را به کار ببندید. ارائه فقط یک نوع غذا!
2. جغرافیای کار خود را بشناسید. اکبرجوجه جاده‌ای است و نه داخل شهری!
3. اسم شغلتان مرتبط باشد. اکبرجوجه در قسمت جوجه مشخصا شغلش را بیان می‌کند.
4. وارد مشاغل غیرتخصصی نشوید خصوصا اگر اسمتان شما را به چیز دیگری محدود کرده است.
5. از رهبر بازار تقلید نکنید. نقاط ضعف رقیب را پیدا کرده و به نقطه قوت خود تبدیل کنید. اگر برخی از افراد با مرغ سرخ شده مشکل دارند شما مرغ کباب ارائه دهید!